Phân tích khổ cuối bài thơ Đây Thôn Vĩ Dạ của nhà thơ Hàn Mặc Tử đã tường thuật cảm xúc hướng về Huế sau bao năm xa cách, đọng mãi trong một sự mơ hồ, nơi hiện thực và mộng tưởng của nhân vật trữ tình giao nhau. Sau đây Hoc2K xin giới thiệu với các bạn cách phân tích khổ cuối của bài thơ này.
Dàn ý phân tích khổ cuối bài thơ Đây Thôn Vĩ Dạ
Mở bài
- Trình bày sơ lược sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Hàn Mặc Tử
- Đề cập đến nội dung tổng quát của bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ”, tiếp theo hướng tới phần khổ cuối của tác phẩm.
Thân bài
- Nhấn mạnh tới tình cảm sâu sắc dành cho nhân loại tại Vĩ Dạ, tạo dựng bầu không khí mê đắm giữa hiện thực và ảo mộng.
- Diễn đạt tâm trạng nghi ngờ và suy tư về cuộc sống và tình ái: biểu hiện sự lạc lõng của nhà thơ trong không gian tư duy và hiện thực, cùng sự hoài nghi về tình cảm con người ở làng Vĩ sau những năm xa cách, những kỳ vọng chờ đợi.
- Nghệ thuật: tận dụng đa dạng các phương pháp nghệ thuật như tạo hình bằng ngôn từ, ẩn dụ, sử dụng câu hỏi nhằm tạo tác động tâm lý, sử dụng từ ngữ Hán Việt (như hình ảnh) để tả trước cảm nghĩ về cuộc đời của tác giả.
- Hơn nữa, tác giả đã áp dụng nhịp điệu thơ 4/3, tạo nên sự đặc trưng riêng so với cách thể hiện của những câu thơ thất ngôn.
- Nghệ thuật cực tả (sắc trắng) đã xây dựng vẻ tinh khiết tuyệt đẹp của nhân vật “em”, nhưng cũng đồng thời làm nổi bật sự vô phương cứu chữa của thị giác và tâm hồn, khi phải cách xa cuộc sống thực tế.
Kết bài
- Tóm lại các ý chính của giá trị của nội dung, nghệ thuật của khổ thơ cuối Đây Thôn Vĩ Dạ
- Ý nghĩa nội dung: Tâm hồn trôi về quê Huế sau nhiều năm phải xa cách, hiện diện trong một tình thế mơ hồ giữa thực tế và tưởng tượng của nhân vật trữ tình.
- Giá trị nghệ thuật: Tận dụng khéo léo các chiêu thức ngôn từ để tạo nên sự đa dạng, phong phú của tâm trạng trong nhân vật trữ tình.
Văn mẫu số 1 – Phân tích khổ cuối Đây Thôn Vĩ Dạ – Hàn Mặc Tử
Hàn Mặc Tử, một nhà thơ đầy nhiệt huyết, trải qua nhiều khó khăn và bi kịch trong cuộc đời. Ông trải qua nhiều năm sống chống chọi với bệnh tật và ra đi khi vẫn còn rất trẻ. Mặc dù cuộc đời nghệ sĩ này không dài, nhưng ông để lại nhiều tác phẩm quý báu với sự kiên cường vượt qua gian khổ. Trong số đó, “Đây thôn Vĩ Dạ” được coi là một tác phẩm tiêu biểu.
Khúc cuối của bài thơ “Đây Thôn Vĩ Dạ” không chỉ thể hiện tâm trạng của tác giả mà còn thể hiện sự phân vân về cuộc sống. Tuy nhiên, quan trọng hơn, đó là tình yêu sâu đậm với thiên nhiên, mong muốn hòa mình vào cõi tự nhiên, khao khát cuộc sống chân thật. Trong khi khúc thơ thứ hai thể hiện sự chờ đợi u sầu, khúc cuối thể hiện một tâm trạng khẩn thiết, một lời cầu xin chân thành để thể hiện khao khát tương lai:
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà?
Với nhịp thơ 4/3 và từ “khách đường xa”, tác giả đã tăng cường cảm xúc háo hức và khao khát mãnh liệt. Người xa lạ này có thể là cô gái Huế, người mà tác giả ước mơ gặp lại. Nhưng tác giả cũng nhận thức rằng ước mơ này có thể không thành hiện thực, vì vậy ông sử dụng từ “mộng” để diễn tả tâm trạng của mình. Trong câu thơ tiếp theo, hình bóng của khách xa lạ trở nên cụ thể hơn, một bóng người với áo trắng trong trẻo. Màu trắng không chỉ tượng trưng cho sự thuần khiết của tình cảm đơn phương, mà còn là màu của sự không thực tế. Màu trắng tạo nên cảm giác như tác giả đang lạc vào một giấc mơ. Hình bóng của người phụ nữ tượng trưng như một ảo ảnh, tạo nên cảm giác hư ảo như một căn bệnh, khiến tác giả mê mải trong mơ màng. Từ “quá” thể hiện sự kinh ngạc trước vẻ đẹp của người phụ nữ. Trong thơ cổ, màu trắng thường mang ý nghĩa của nỗi buồn, tang thương và sự chia lìa, nhưng trong thơ hiện đại, nó trở nên tượng trưng cho sự trong sáng, ngây thơ và thánh thiện.
Hai câu cuối của bài thơ nhấn mạnh vào tính chất kỳ ảo, tác giả trích dẫn giấc mơ để thể hiện tâm trạng không thường xuyên của người thi sĩ:
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà?
“Ở đây” là nơi tác giả hoài niệm, không thể rời xa. Không gian dường như được tác giả tự giới hạn, tạo ra khoảng cách với thế giới ngoài kia. Màu trắng tạo ra sự ảo mị, “sương khói” tạo hình ảnh như người phụ nữ đẹp đắm chìm trong giấc mơ và sương mù của quá khứ. Sương khói mờ như thể thời gian vừa trôi qua, vẻ đẹp của những kỷ niệm xa xăm khiến cuộc tình không hạnh của tác giả chìm vào dĩ vãng dưới lớp khói phủ.
Bây giờ, có vẻ như mọi thứ đã từ bỏ tác giả. Chút tình xưa nghĩa cũ trở nên mong manh và xa cách. Có lẽ vì vậy, người thi sĩ đặt ra câu hỏi: “Ai biết tình của ai có đậm đà?”. Câu thơ như muốn truyền đạt rằng “Em biết tình em đậm đà”, nhưng câu hỏi của nhân vật trữ tình lại là “Anh ấy có hiểu được tình em đậm đà không?”. Hiểu được điều này, chúng ta cũng có thể thấy sự khao khát yêu thương, khao khát đánh giá cao trong tâm hồn tác giả, song lại đi kèm với nỗi đau thương và phàn nàn.
Kết thúc bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ”, chúng ta có thể cảm nhận được tình cảm mà tác giả dành cho thiên nhiên và người dân ở thôn Vĩ. Câu hỏi tu từ ở cuối bài cùng với hai câu hỏi tương tự ở hai khổ thơ trước, đều mang tính ám ảnh, hút hồn người đọc vào một cảm xúc buồn rối rít về tình yêu và cuộc sống của người thi sĩ. Đồng thời, cấu trúc thơ cũng thành công khi sử dụng ngôn ngữ sắc sảo và hình ảnh gợi mở. Tất cả chứng tỏ tài năng vượt trội của Hàn Mặc Tử.
Văn mẫu số 2 – Phân tích khổ cuối Đây Thôn Vĩ Dạ – Hàn Mặc Tử
Hàn Mặc Tử, một trong ba trụ cột của phong trào thơ mới, là một nhà thơ với tài năng lấp lánh nhưng số phận đầy bi thương. Những tác phẩm của ông, với tâm hồn mãnh liệt, luôn bao trùm trong cảm giác đau đớn, cảm xúc bị giằng xé giữa trí tưởng tượng và thân xác. Trong đó, bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” trở thành một dấu ấn đậm nét của tình cảm ông dành cho người mà ông yêu.
Khúc thơ cuối cùng bao gồm một loạt tâm trạng mơ hồ, huyền ảo của người thi sĩ. Từ tâm trạng khắc khoải mong chờ ở khổ thơ thứ hai, sang khổ thơ thứ ba, tác giả thể hiện sự khẩn thiết, sự van nài, và khao khát tương phản với một hình bóng nào đó:
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Hình bóng ban đầu, một người khách từ phương xa, sau đó biến thành “em” trong áo trắng tinh khôi. Giai nhân trong hình ảnh của người khách xa dần dần hóa thân thành “em” trong giấc mơ tha thiết. Khách xa rồi, còn người khách đường xa càng xa, đồng thời còn kèm theo một “giấc mơ” mang tính huyền bí hơn. Những hình bóng này có vẻ đẹp riêng, nhưng chúng vẫn thuộc về phần cảnh trong quá khứ, và với tác giả, chúng tồn tại như một giấc mơ dài. Hàn Mặc Tử mong muốn được gặp người khách, gặp giai nhân, nhưng điều này không thể thành hiện thực, vì ông chỉ có thể mơ ước về nó.
Ở câu thơ thứ hai, “áo em trắng quá”. Từ “quá” tại đây thể hiện sự ngưỡng mộ, ngạc nhiên trước vẻ đẹp của giai nhân thực tế. Màu trắng xuất hiện ít nhất hai lần: trong văn học trung đại, màu trắng thường tượng trưng cho tang tóc, nỗi đau, sự chia ly. Tuy nhiên, trong văn học đương đại, màu trắng mang ý nghĩa mới mẻ, trẻ trung hơn, mang trong sáng và thuần khiết. Có thể thấy, Hàn Mặc Tử đã thể hiện một quan điểm hiện đại, một sự thẩm mỹ cách tân trong việc sử dụng màu trắng. Nhưng đến hai câu thơ cuối:
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà
Sương khói hiện tại ở Huế hoặc sương khói thời gian khiến mọi thứ dường như xa vời, như “mờ nhân ảnh”. Câu hỏi cuối cùng: “Ai biết tình ai có đậm đà?” là một dấu chấm hỏi đầy băn khoăn. Đại từ phiếm chỉ “ai” vừa mang tính kiêu kỳ vừa lan tỏa âm vang, khiến câu thơ mang trong nó chút hoài nghi, một khoảnh khắc xa vắng, có thể là cho tác giả hoặc có lẽ là cho cô gái đó. Chỉ biết rằng, nó đánh dấu sự kết thúc của bài thơ bằng một nỗi buồn toả tràn, đầy đau đớn trước khao khát mãnh liệt về cuộc sống và tình yêu thương của con người, một khao khát không biên giới.
Câu thơ cuối cùng có thể hiểu theo hai cách. Đó có thể là người con gái xứ Huế biết đến tình cảm sâu nặng của nhà thơ, hoặc có thể là nhà thơ biết cô gái ấy cũng có tình cảm đối với mình. Dù theo cách nào, sự chia sẻ và hiểu biết vẫn hiện diện, thậm chí khi cô đơn, đau khổ và tuyệt vọng, khao khát vẫn luôn hiện hữu. Mặc dù gặp đủ sự tuyệt vọng, đau khổ và cô đơn, tác giả vẫn tràn đầy khao khát. Dù phải đối mặt với bệnh tật và khó khăn, Hàn Mặc Tử không bao giờ từ bỏ mà luôn đón chờ cuộc sống mới.
Cảm nhận về khúc cuối bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” như chạm đến trái tim của người đọc, thấu hiểu những ước mơ, hy vọng mà Hàn Mặc Tử khao khát, dù rất hằn sâu trong đời thường, nhưng lại mang đầy thiêng liêng trong lòng tác giả. Những dòng thơ của ông đã giúp chúng ta học cách trân trọng cuộc sống và thấy rõ vẻ đẹp vô tận của “đời” xung quanh chúng ta.
Trên đây là bài phân tích khổ cuối Đây Thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử được chia sẻ bởi Hoc2K.vn chọn lọc hay nhất. Hi vọng bài viết này sẽ giúp các bạn học tốt.
