Bạn đang tìm kiếm công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật một cách chính xác, dễ hiểu và đầy đủ nhất? Bài viết này từ Hoc2K sẽ giúp bạn cách xác định đúng các cạnh, các đơn vị đo thể tích chuẩn quốc tế và những lưu ý quan trọng khi áp dụng công thức vào thực tế. Dù bạn là học sinh đang cần ôn tập kiến thức, một kỹ sư cần tính toán nhanh chi phí vật liệu, hay chỉ đơn giản là muốn kiểm soát không gian lưu trữ hiệu quả, đây chính là hướng dẫn toàn diện nhất dành cho bạn.
Thể tích hình hộp chữ nhật là gì?
Thể tích hình hộp chữ nhật là là đại lượng biểu thị lượng không gian mà hình hộp chiếm được. Nó được tính bằng cách nhân chiều dài, chiều rộng và chiều cao của hình hộp chữ nhật đó.
Cụm từ công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật còn có thể diễn đạt bằng cụm từ công thức tính thể tích khối hình hộp chữ nhật. Nhưng để thuận tiện trong cách diễn đạt bằng lời nói và cách viết thì nhiều người thường chọn sử dụng cụm từ công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật.
Công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật
Công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật bằng chiều dài của mặt đáy nhân với chiều rộng của mặt đáy và nhân với chiều cao của hình hộp chữ nhật (cùng đơn vị đo). Công thức này áp dụng cho cả hình hộp chữ nhật có nắp và không có nắp, vì thể tích chỉ liên quan đến không gian bên trong hình, không phụ thuộc vào việc có nắp hay không.
V = d × r × h
d: Chiều dài hình hộp chữ nhật
r: Chiều rộng hình hộp chữ nhật
h: Chiều cao hình hộp chữ nhật
Đơn vị tính thể tích hình hộp chữ nhật
Đơn vị thể tích hình hộp chữ nhật sẽ phụ thuộc vào đơn vị của các chiều. Nếu chiều dài, chiều rộng và chiều cao được đo bằng mét (m), thì thể tích sẽ có đơn vị là mét khối (m³). Nếu các chiều được đo bằng centimet (cm), thì thể tích sẽ có đơn vị là centimet khối (cm³).
Bài tập ví dụ áp dụng công thức tính thể tích của hình hộp chữ nhật
Để áp dụng cách tính thể tích của hình hộp chữ nhật một cách dễ dàng bạn có thể theo dõi ví dụ dưới đây:
Ví dụ: Cho hình hộp chữ nhật có chiều dài 9cm, chiều rộng 6cm và chiều cao là 5cm. Thể tích của hình hộp chữ nhật này là bao nhiêu?
Bài giải: Áp dụng công thức tính thể tích ta có: V = 9 x 6 x 5 = 270 (cm3)
Đáp số: 270 (cm3)
Các dạng bài tập từ cơ bản đến nâng cao tính thể tích hình hộp chữ nhật
Dưới đây là các dạng bài tập toán có sử dụng công thức thể tích hình hộp chữ nhật mà các bạn học sinh thường gặp:
Tính thể tích hình hộp chữ nhật khi biết chiều dài, chiều rộng và chiều cao
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật có chiều dài 6cm, chiều rộng 5cm và chiều cao 7cm.
Bài giải:
Áp dụng công thức tính thể tích ta có: V = 6 x 5 x 7 = 210 (cm3)
Đáp số: 210 (cm3)
Tính chiều dài khi đã biết được chiều rộng, chiều cao và thể tích hình hộp chữ nhật
Ví dụ: Tính chiều dài hình hộp chữ nhật có thể tích là 210 (cm3), chiều rộng 5 cm và chiều cao 7cm.
Bài giải:
Áp dụng công thức tính thể tích ta có: 210 = d x 5 x 7 = 6 cm
Đáp số: 6 cm
Tính chiều rộng khi đã biết được chiều dài, chiều cao và thể tích hình hộp chữ nhật
Ví dụ: Tính chiều rộng hình hộp chữ nhật có thể tích là 210 (cm3), chiều dài 6 cm và chiều cao 7cm.
Bài giải:
Áp dụng công thức tính thể tích ta có: 210 = 6 x r x 7 = 5 cm
Đáp số: 5 cm
Tính chiều cao khi đã biết được chiều dài, chiều rộng và thể tích hình hộp chữ nhật
Ví dụ: Tính chiều cao hình hộp chữ nhật có thể tích là 210 (cm3), chiều dài 6 cm và chiều rộng 5cm.
Bài giải:
Áp dụng công thức tính thể tích ta có: 210 = 6 x 5 x h = 7 cm
Đáp số: 7 cm
Tính thể tích hình hộp chữ nhật được cắt bỏ một phần
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật có chiều dài 15cm, chiều rộng 9cm và chiều cao 7cm nếu một phần của hộp bị cắt bỏ là hình lập phương có cạnh là 4cm.
Bài giải:
V = d x r x h
V = (15 x 9 x 7) – (4 x 4 x 4)
=> V = 945 – 64 = 881 (cm3)
Đáp số: 881 (cm3)
Tính thể tích của một hộp chữ nhật có một lỗ hình tròn được đục ra khỏi một mặt phẳng của nó
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật có chiều dài 9cm, chiều rộng 8cm và chiều cao 6cm nếu một lỗ hình tròn bán kính 2cm được đục ra khỏi một mặt phẳng của nó.
Bài giải:
V = d x r x h => V = (9 x 8 x 6) – (pi x 22 x 6)
V = 432 – 75.36 = 356.6 (cm3)
Đáp số: 356.6 (cm3)
Tính thể tích hình hộp chữ nhật không đều, có các mặt phẳng lệch nhau
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật không đều, có chiều dài 14cm, chiều rộng 9cm và chiều cao 7cm. Mặt phẳng dưới cùng của hộp là một hình tam giác đều với cạnh 6cm.
Bài giải:
V = d x r x h => V = (14 x 9 x 7) + (1/2 x 6 x 4)
V = 882 + 12 = 894 (cm3)
Đáp số: 894 (cm3)
Kết luận
Trên đây là công thức và các dạng bài tập về thể tích hình hộp chữ nhật, giúp học sinh nắm chắc kiến thức cơ bản và áp dụng linh hoạt vào giải toán cách tính thể tích hình hộp chữ nhật. Hy vọng qua bài viết này Hoc2K đã có thể giúp các bạn có thể tự tin hơn khi gặp các bài toán liên quan và tiếp tục rèn luyện để nâng cao kỹ năng. Chúc các bạn học tốt!
